قطبیت

سلام

دیروز یکی از بچه های آزمایشگاه ازم پرسید که : "شنیدی قاسم سلیمانی رو شهید کردن؟" 

گفتم آره شنیدم

گفت دوتا همخونه ای هام(ایرانی اند) خوشحال بودن که کشتنش. و یکم از تفکر خودش گفت که ناراحت بود از این.

گفت تو ازونایی هستی که ناراحتی یا خوشحالی؟

گفتم نمیدونم.

گفت یعنی چی نمیدونم؟

گفتم خب به طرز فکر من اتفاق بدیه که افتاده ولی خب این جور اتفاقا باید بیفته. مگه میشه این اتفاق ها نیفته. شنیدن خبرش باعث شد که یه شب خوابم نبره ولی نمیدونم باید چه احساسی داشته باشم.

گفت خب معیار خوبی و بدی که مشخصه.

گفتم نه کجا مشخصه؟ ممکنه شهادت ایشون تو زمان طولانی تر باعث بشه یه اتفاق خیلی خوبی بیفته یا ممکنه باعث جنگ جهانی سوم بشه. تنها چیزی که به ذهنم میرسه اینه که مهم اینه که برای خود سردار سلیمانی اتفاق مثبتی بوده چون برای هدفش شهید شده و ما هم از دستش دادیم و اجازه داریم خوشحال یا ناراحت بشیم. ولی هیچ کسی نمیدونه توی طولانی مدت چه اتفاقی میفته.

و تاریخ هم پر هست از این جور اتفاقا. این حوادث باید اتفاق بیفتن تا تاریخ جلو بره. همون مثالی که همیشه میزنم، اشاره به کتاب دانشنامه مایکرویو کردم که یکی از مثال های معروف دستاورد های جنگ جهانیه و عملا هر تکنولوژی ای که استفاده میکنیم یه جوری به اون ربط داره، گفتم اگه جنگ جهانی نبود این پیشرفت حاصل نمیشد. اگه همیشه از اول تاریخ صلح بود هیچ اتفاقی نمی افتاد و همچنان تو جنگل تو درختا داشتیم میوه میخوردیم و کارای دیگه میکردیم. 

تنها فرق ماها با حیوانات اینه که ماها میتونیم روی چیز های مختلف برچسب دو قطبی های خوب و بد بزنیم. مثلا تو طبیعت شیر طبق غریزه اش هر هفته یا دو هفته یه چیزی رو میکشه. نه بیشتر از این میکشه و حروم میکنه چیزی رو، نه کمتر. ولی من الان اختیار دارم که توی زندگیم چند نفر یا حیوون رو بکشم یا نکشم. ولی خوب یا بد بودن این عمل برمیگرده به خود شخص. برای من شاید این عدد 0 باشه توی کل عمرم ولی برای یه قاتل زنجیره ای شاید چند صد نفر عدد خوبی باشه. صداقتِ تمام و کمال روابطِ انسانی رو خراب میکنه و دروغ گفتن هم همینطور. برای همین باید نقطهی بالانسش رو پیدا کرد. محبت کردن زیاد توی یک رابطه خوب نیست و رابطه رو سرد میکنه و محبت نکردن هم همینطور، رابطه رو خراب میکنه. گول زدن بقیه و گمراه کردنشون شاید توی طبیعت خیلی از حیوانات باشه که شکارشون رو توی تله میندازن ولی برای انسان ها یه پارامتر قابل انتخابه و برای هر کسی متفاوته. توی مذاکره باید تا درصد خوبی عدم صداقت و گول زدن رو چاشنی کار کرد. کمک کردن بیش از حد به بقیه زندگی رو خراب میکنه و خود خواهی هم همینطور. به قول فرهنگ هایی مثل داویسم (Taoism نمیدونم چرا د خونده میشه) همه چیز دو قطبیه و تنها کاری که میشه کرد اینه که نقطه ی بالانسی که کار رو خراب نمیکنه رو پیدا کنی.    

که بله. ما آدما توانایی انتخاب بین دو تا چیز رو داریم. و برای هر کسی هم مجموعه ی رفتار های خوب و بد متفاوت اند و این هم باعث میشه که دو تا دیدگاه بوجود بیاد

1- هیچ چیز خوب مطلقی وجود نداره

و چون بوجود اومدن هر چیزی قطب مقابلش رو اتوماتیک ایجاد میکنه،

2- هر چیزی خوب مطلق هست

و برمیگردیم به این که خدا شدن، توانایی دیدن چیز های مختلف بدون قضاوت کردنشونه. شبیه وقتی که فیلم یا تئاتر میبینیم. آخر فیلم اسم همه ی آدم خوبا و آدم بدا توی لیست نوشته میشه و آخر تئاتر همه ی بازیگر های خوب و بد روی صحنه میان و همه براشون دست میزنن.

که این زندگی ما، این Netflix کیهانی ای که خدا برای خودش درست کرده که خودش نقش بازی کنه تو بدن ماها و خودش خودش رو نگاه کنه، شبیه اون نقل قول میشه که زندگی رو به صحنه ی بازی تشبیه کرده بود و میگفت: 

زندگی صحنه ی یکتای هنرمندی ماست
هر کسی نغمه ی خود خواند و از صحنه رود
صحنه پیوسته به جاست.

دوستم گفت ولی آخرش میگه: خرم آن نغمه که مردم بسپارند به یاد

گفتم آره. ولی این نمیگه که چه نغمه ای. مثلا هیتلر شاید یه آدم بسیار بدی بوده باشه ولی یکی از قطب های بزرگ منفی بد بودن رو بهمون نشون داده. وقتی قطب منفی رفتار انسان ها رو در اون اندازه و عظمت نشون داده میشه، توی طولانی مدت قطب مخالفش هم بوجود میاد. خیلی ها هم الان با نظر هیتلر موافقند. کاری که هیتلر کرد باعث شده که چقدر ما بیشتر راجع به نژاد پرستی بدونیم یا این که چقدر اثر های زیبای هنری مثل فیلم و آهنگ بوجود اومده از کارش؟ شاید کار هیتلر برای من و شما جذاب نباشه ولی لازمه ی جلو رفتن تاریخ، همین لولیدن چیزای وحشتناک و زیبا توی همدیگه است. چیزیه که خدا میخواد. چیزیه که باعث جلو رفتن و تکامل فهم بشریت از خودش میشه.

چیزی که مشخصه اینه که دنیا با عشق کار میکنه. هر کسی، تو این عمر محدودش هم میتونه یا خود عشق رو تجربه کنه یا قطب مقابلش رو. اصلا راحت تر نیست ولی باعث میشه که عشق معنی بیشتری پیدا کنه. 

شاید اگه ایشون ترور و شهید نمیشدن خیلی از ماها عمیق ارادتی که بهشون داشتیم رو حس نمیکردیم. و خوش بحالشون. نغمه ایشون رو مردم به یاد خواهند سپرد. اگه این که هیچ خوب و بد مطلقی وجود نداره برای همه جا بیفته، کسی به کسی گیر نمیده و

کسی کسی رو آنفالو نمیکنه بخاطر یه اظهار نظر. درسته که بعضی تصمیم ها عواقب داره ولی اگه هر کسی برای چیزی که براش مهمه بجنگه و بفهمه که بقیه هم برای چیزی که براشون مهمه میجنگن، این مشکلا پیش نمیاد.

براش این ویدئو از Alan Watts رو فرستادم که یه داستان کوتاه 2-3 دقیقه ای چینی هست فکر کنم:

https://www.youtube.com/watch?v=byQrdnq7_H0

که توش بیان میکنه چیز خوب و بد وجود نداره